พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้เมืองลำปาง หรือ มิวเซียมลำปาง คือ หนึ่งในต้นแบบของการสร้างสรรค์แหล่งเรียนรู้ในรูปแบบของพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้(Discovery Museum) ประเภทพิพิธภัณฑ์เมือง(City Museum) ในระดับจังหวัดลำปาง ซึ่งจะเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการสร้างโครงข่ายพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้ในภูมิภาค และยังมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการเป็นศูนย์กลางในการเชื่อมโยงกับเครือข่ายพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ประเภทอื่นๆ ที่มีอยู่ทั้งในจังหวัดลำปางและจังหวัดอื่นๆ ที่อยู่ใกล้เคียง

มิวเซียมลำปาง จัดแสดงนิทรรศการชุด “คน-เมือง-ลำปาง” โดยนำเสนอผ่านหัวข้อหลักๆ ว่าด้วยเรื่อง “คน” ที่มีบทบาทสำคัญปรากฎอยู่ในเรื่องราวของจังหวัดลำปาง โดยเฉพาะผู้มีส่วนสำคัญต่อประวัติศาสตร์ โบราณคดี เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม หัวข้อที่ 2 ว่าด้วยเรื่องของ “เมือง” ลำปาง ที่จะพาทุกท่านไปทำความรู้จักกับนครลำปางตั้งแต่อดีตจนถึงลำปางในอนาคต การเปลี่ยนผ่าน และเหตุการณ์สำคัญในอดีตส่งผลอย่างไรมาถึงภาพของลำปางในยุคปัจจุบัน และสุดท้ายในหัวข้อ “ลำปาง” มิวเซียมได้สำรวจและเก็บรวบรวมทั้งความเหมือนและแตกต่างทุกๆ ด้าน เพื่อตามหา ‘ลำปางแต้ๆ’ ทุกซอกทุกมุมจากทั้ง 13 อำเภอ นำมาจัดแสดงด้วยรูปแบบที่ทันสมัยผสมผสานเทคโนโลยีแบบอินเตอร์แอ๊กทีฟ โดยแบ่งออกเป็น 16 ห้องนิทรรศการ ดังนี้

• ห้องที่ 1 ก่อร่างสร้างลำปาง(Building Lampang City)  จาก 500,000 ปีที่แล้ว ถึงปัจจุบัน ใครบ้าง? ที่มีบทบาทต่อการพัฒนาเมืองลำปาง กลุ่มคนเหล่านั้นทำให้เมืองลำปางแต่ละยุคเป็นอย่างไร?

• ห้องที่ 2 เปิดตำนาน อ่านลำปาง (Legends of Lampang) ลำปาง อุดมด้วยตำนาน ทั้งตำนานเมือง ย่าน วัด วีรบุรุษ แต่ละตำนาน ล้วนมีความหมาย และทิ้งเบาะแสให้ตีความ

• ห้องที่ 3  ผ่อผาหาอดีต (Back to the Past) ฟอสซิลมนุษย์เกาะคา (โฮโม อิเรคตัส) อายุอย่างน้อย 500,000 ปี ภาพเขียนสีและหลุมฝังศพอายุกว่า 3,000 ปี ที่ช่องประตูผา บ่งชี้ว่า...พื้นที่ลำปางเหมาะสมสำหรับการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์มาตั้งแต่บรรพกาล

• ห้องที่ 4  ประตูโขงโยงรากเหง้า (Pratu Khong, Roots of Lampang) ลอดซุ้มประตูโขง วัดพระแก้วดอนเต้าเข้าสู่ “เขลางค์นคร” เมืองลำปางรุ่นแรก ซึ่งเป็นเมืองในวัฒนธรรมทวารวดีอายุกว่า 1,300 ปี บ้านพี่เมืองน้องกับเมือง “หริภุญชัย” ของพระนางจามเทวี ธิดาแห่งรัฐละโว้

• ห้องที่ 5  สี่สหายฉายประวัติ (Fantastic Four of Lampang’s History) เดินผ่านประตูม้า เข้ามาฟังสี่สหายแห่งวัดปงสนุก ช้าง นาค สิงห์ อินทรี บอกเล่าเรื่องราวการผจญภัย และการย้ายจากเขลางค์นคร มาสร้างเมืองลำปางรุ่นที่สองเรียกว่า “เวียงลคอร” (เวียงละกอน) ภายใต้อำนาจของล้านนา พม่า และอยุธยา

• ห้องที่ 6  แง้มป่องส่องเวียง (A Look into Lampang) แง้มหน้าต่างเรือขนมปังขิง ส่องดูความเป็นไปของ “นครลำปาง” เมืองลำปางรุ่นที่สาม ซึ่งอยู่ในยุครัตนโกสินทร์ การค้าเฟื่องฟู คลาคล่ำไปด้วยพ่อค้าต่างชาติ พม่า ไทใหญ่ จีน ฝรั่ง เป็นเมืองศูนย์กลางการค้าไม้ที่ใหญ่ที่สุดของภาคเหนือ

• ห้องที่ 7  ไก่ขาวเล่าวันวาน (Chicken Stories) สัญลักษณ์ของเมืองลำปาง คือ “ไก่ขาว” สารพัดไก่ในลำปาง จะมาบอกเล่าพัฒนาการด้านต่างๆ ของลำปางตั้งแต่ปลายยุคนครลำปางจนถึงปัจจุบั

• ห้องที่ 8  จุดเปลี่ยนเมืองลำปาง (Turning Points of Lampang) อดีต-ปัจจุบัน..”คน” หลากหลายกลุ่มผลัดเปลี่ยนกันเข้ามาแสดงบทบาทในการเปลี่ยน “เมือง” แต่ละยุค ชาวลั๊วะ ยวน (ล้านนา) พม่า และชาวบางกอก สร้างจุดเปลี่ยนอะไรให้เมืองลำปางบ้าง

• ห้องที่ 9 รางเหล็กข้ามเวลา (Railway Story) รางรถไฟ ไม่ใช่เพียงเส้นทางคมนาคมขนส่งแบบใหมี่สะดวกรวดเร็ว แต่รางเหล็กนี้ได้นำพาสิ่งใหม่ๆ เข้ามามากมาย สร้างความเปลี่ยนแปลง ให้เมืองลำปางแบบ “พลิกโฉม”

• ห้องที่ 10  รถม้าพาม่วน (Lampang on a Carriage) ไม่ใช่แค่รถรับจ้าง แต่คือ “รถม้าลำปาง” ม่วนอ๊กม่วนใจ๋ ไปกับการนั่งรถม้าเที่ยวชมเมืองลำปาง ผ่านเมืองเก่า วัดเก่า ย่านการค้าโบราณ และสถานที่สำคัญของเมืองลำปาง

• ห้องที่ 11 วัดพม่าหน้าตาอินเตอร์ (Myanmar Temples, International Style) ยุคอาณานิคม พม่าเป็นเมืองขึ้นของอังกฤษ ชาวอังกฤษ พม่า-ไทยใหญ่ เข้ามาทำกิจการค้าไม้ในลำปาง ครั้งนั้น คหบดีชาวพม่าต่างสร้างวัดไว้ที่นี่มากมาย จนลำปางมีวัดพม่ามากที่สุดในประเทศไทย และไม่ใช่แค่วัดพม่า แต่เป็น “วัดพม่าผสมฝรั่ง” ซึ่งมีเฉพาะที่ลำปาง

• ห้องที่ 12 พอดีพองาม อารามลำปาง (Simple Temple of Lampang) จำลองภูมิจักรวาลตามความเชื่อทางพุทธศาสนาลงบนโลกมนุษย์..เตี้ยแจ้ กะทัดรัด พอดีพองาม พอสมพอควรกับการใช้สอยจริง..สอดคล้องกับภูมิประเทศ ภูมิอากาศ.. ทั้งหมดนี้ คือ บุคลิกของ “วัดเมืองลำปาง”

• ห้องที่ 13  คมปัญญา (Wisdoms of Lampang) ไม่รู้ภาษาอะไร ไม่ได้มีไว้พูดกับคน? เครื่องขยายเสียงชั้นดี ไม่ต้องมีปลั๊กเสียบ...ป่าทั้งป่า กว้างไม่กี่วา หนาไม่กี่ศอก...ร่วมหาคำตอบ และ อึ้ง ทึ่ง ไปกับภูมิปัญญาทั้งศาสตร์และศิลป์ของชาวลำปาง

• ห้องที่ 14 ซับป๊ะเสียงสำเนียงลำปาง (Dialects of Lampang) ภาษาลำปางมีเอกลักษณ์เฉพาะตน คนลำปางไม่ได้ “อู้กำเมืองล้านนา” แต่ “อู้กำเมืองลำปาง” แม้แต่กำเมืองลำปางเอง ในแต่ละอำเภอก็มีสำเนียงและศัพท์บางคำที่แตกต่างกัน

• ห้องที่ 15  ลำปางมีดีเมืองนี้ห้ามพลาด (Tourism in Lampang) รวบรวมของดีและสถานที่ท่องเที่ยวในลำปางอันหลากหลาย พิเศษไม่เหมือนใคร สะท้อนออกมาในรูปแบบของของที่ระลึกและสิ้นค้านานาประเภทให้เลือกซื้อหา

• ห้องที่ 16 เนี๊ยะ...ลำปาง (This is Lampagn) บทสรุปทิ้งท้ายของการเยี่ยมชม..ร่วมแสดงความคิดเห็น เมื่อรู้จักลำปางแล้วบอกได้ไหม “คุณชอบอะไรในลำปาง” ?