ในปี พ.ศ.2548 สำนักศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา ได้ยกสถานะเป็น สถาบันอยุธยาศึกษา ทำหน้าที่ทางวิชาการในด้านการอนุรักษ์ ส่งเสริมเผยแพร่ วิจัย ศิลปวัฒนธรรม โดยจัดตั้งขึ้นตามโครงสร้างของมหาวิทยาลัยราชภัฏ พ.ศ.2547 ที่ได้กำหนดไว้ในมาตรา 7 คือ ให้มหาวิทยาลัยเป็นสถาบันอุดมศึกษา เพื่อการพัฒนาท้องถิ่นที่เสริมสร้าง พลังปัญญา ของแผ่นดินฟื้นฟูพลังการเรียนรู้  เชิดชูภูมิปัญญาของท้องถิ่น  สร้างสรรค์ศิลปวิทยา เพื่อความเจริญก้าวหน้าอย่างมั่นคงและยั่งยืนของปวงชน มีส่วนร่วมในการจัดการ การบำรุงรักษาการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างสมดุลแล

ดังนั้น สถาบันอยุธยาศึกษา จึงได้ดำเนินการก่อสร้างอาคารเรือนไทย  โดยได้รับงบประมาณสนับสนุนจากมหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยาและจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เพื่อจัดตั้งเป็นศูนย์ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นจังหวัดพระนครศรีอยุธยา  เพื่อใช้เป็นแหล่งเรียนรู้โดย  ชั้นบนของเรือนไทยเป็นสถานที่นำเสนอนิทรรศการเกี่ยวกับ “วัฒนธรรมอยุธยา” ทางด้านต่างๆและเป็นสถานที่จัดงานพิธีการต่างๆ ส่วนชั้นล่างจัดเป็นสำนักงานและโถงนิทรรศการหมุนเวียน  โดยมีสักษณะอาคารแบบเรือนหมู่ทรงไทยภาคกลาง ตั้งอยู่บริเวณถนนปรีดีพนมยงค์ ระหว่างจวนผู้ว่าราชการจังหวัดและศุนย์ศึกษาประวัติศาสตร์อยุธยา

นิทรรศการวัฒนธรรมอยุธยา ประกอบด้วย

• เรือนกรุงศรีอยุธยาเมืองมรดกโลก  

จัดแสดงให้ความรู้เกี่ยวกับอยุธยา เมืองมรดกโลก ประกอบด้วย โมเดล จำลองกายภาพเกาะเมืองอยุธยา : เวนิสแห่งโลกตะวันออก  เรื่องที่ควรรู้เกี่ยวกับอาณาจักรอยุธยา แบบจำลองแสดงความสำคัญของสถานที่ตั้งมหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยาในอดีต  รวมทั้งข้อมูลการขึ้นทะเบียนเป็นเมืองมรดกโลกและการเป็นแม่แบบของกรุงรัตนโกสินทร์

• เรือนโขนที่สุดแห่งมหรสพไทย  

เรือนโขน  จัดแสดงความรู้เกี่ยวกับการแสดงโขนที่สุดของมหรสพไทย โขนเป็นมหรสพชั้นสูง ซึ่งเป็นเครื่องราชูปโภคของพระมหากษัตริย์ไทยในสมัยกรุงศรีอยุธยาและจัดแสดงหัวโขนที่เป็นตัวเอก  และเป็นตัวเดินเรื่องในรามเกียรติ์ จัดแสดงความรู้เรื่องพัตราภรณ์โขน รวมทั้งกรรมวิธี เครื่องมือที่ใช้ในการทำหัวโขน และนำเสนอสื่อเกี่ยวกับการแสดงโขนประเภทต่างๆ

• เรือนมรดกของแผ่นดิน

มรดกศิลปกรรมในสมัยอยุธยา ประกอบด้วย จิตรกรรม ประติมากรรม การดนตรี นาฏศิลป์และมหรสพพื้นบ้านต่างๆ รวมทั้งวรรณกรรม ที่ได้รับการยกย่อง  จัดแสดงในรูปแบบสื่อผสมโดยมีหุ่นจำลองกระบวนพยุหยาตราทางชลมารค จัดแสดงสมุดข่อยขาว สมุดข่อยดำและใบลาน ซึ่งเป็นเอกสารโบราณที่สำคัญยิ่ง

• โถงนิทรรศการหมุนเวียน

จัดแสดงนิทรรศการหมุนเวียนที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมอยุธยา และวาระสำคัญต่างๆ ตามธรรมเนียมและประเพณีไทย

• ลานวัฒนธรรม

เพื่อจัดกิจกรรมทางวัฒนธรรม มหรสพทางศิลปะนาฏดุริยางค์ไทย การจัดนิทรรศการและงานวิชาการ เพื่อการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมของชาติ