ศูนย์การเรียนรู้ชุมชนริมน้ำจันทบูร ตั้งอยู่ในชุมชนริมน้ำจันทบูร เกิดจากการรวมกลุ่มเพื่ออนุรักษ์สถาปัตยกรรมในชุมชนโบราณ เริ่มขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2553 โดยใช้ชื่อกลุ่มว่า “คณะกรรมการพัฒนาชุมชนริมน้ำจันทบูร” มีคุณประภาพรรณ ฉัตรมาลัย เป็นประธาน ใช้เรือนไม้บ้านเลขที่ 69 เป็นศูนย์กลาง   ซึ่งแต่เดิมเป็นอาคารครึ่งตึกครึ่งไม้ เป็นบ้านของขุนอนุสรสมบัติ อายุกว่า 100 ปี พ.อ.หญิงบุญพริ้ม    ปฏิรูปานุสร เจ้าของบ้าน ได้กรุณาให้ใช้ประโยชน์เพื่องานชุมชน

การจัดแสดงภายในบ้าน มีนิทรรศการภาพถ่ายที่คัดมาบางส่วนมาจากงานประกวดภาพถ่ายหัวข้อเรื่อง “วันนี้ของวันวาน...ที่ริมน้ำจันทบูร” จัดโดย สำนักงานพานิชย์จังหวัดจันทบุรี ร่วมกับ ชุมชนริมน้ำจันทบูร 

ชั้นบน บริเวณระเบียงจัดแสดงภาพเก่าในอดีตของบ้านเรือนและวิถีชีวิตคนในชุมชนริมน้ำจันทบูร แสดงให้เห็นบรรยากาศของชุมชนในอดีต ร้านค้าคนจีน วิถีชีวิต รวมถึงภาพเก่าหายากอีกส่วนหนึ่งซึ่งเป็นภาพตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ในสมัยที่ฝรั่งเศสยึดเมืองจันทบุรี มีภาพผู้ตรวจราชการมาพร้อมกับทหารฝรั่งเศส และภาพวิถีชีวิตผู้คนสมัยนั้นที่น่าสนใจ

ห้องจัดแสดงชั้นบน มีภาพลายเส้นของบ้านเรือนตั้งจัดแสดงไว้อย่างสวยงาม แต่ละภาพระบุชื่อและเลขที่บ้าน แสดงผลงานด้านสถาปัตยกรรมของนักศึกษา ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสถาบันการศึกษา 2 แห่ง ได้แก่ สถาบันอาศรมศิลป์ และ วิทยาลัยเทคนิคจันทบุรี 

นอกจากนั้น ยังสามารถเดินชมวิถีชีวิตของชุมชนริมน้ำได้ตามอาคารบ้านเรือนต่างๆ โดยกลุ่มอาคารในชุมชนจำแนกตามลักษณะการก่อสร้างเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มอาคารไม้ กลุ่มอาคารปูน และกลุ่มอาคารครึ่งปูนครึ่งไม้ อาคารที่แนะนำให้เดินชม ได้แก่  บ้านหลวงราชไมตรี  ร้านขายยาโบราณ  ร้านกาแฟยินดีอาภรณ์ ร้านไอศกรีมตราจรวด บ้านหมอชาญ โรงเจเทียงเซ็งตึ้ง บ้านหลวงประกอบนิติสาร บ้านโภคบาล จันทบุรีเบเกอรี่ บ้านขุนบุรพาภิผล  

และด้วยความสวยงามของอาคาร ชุมชนแห่งนี้จึงมีกองถ่ายละครและโฆษณา มาขอใช้เป็นสถานที่ถ่ายทำหลายเรื่อง เช่น ละครอยู่กับก๋ง  ละครบุญผ่อง โฆษณารังนกสก๊อต  เป็นต้น