พิพิธภัณฑ์ชาวเขาบ้านแม้วดอยปุยก่อตั้งโดยพ่อหลวงบ้านดอยปุยชื่อ ยิ่งยศ หวังวนวัฒน์ ซึ่งเป็นคนม้ง โดยใช้เงินทุนส่วนตัวหาซื้อของเก่ามาจัดแสดง และบางส่วนก็ทำการเก็บสะสมเอง พร้อมขอรับบริจาคจากชาวบ้าน ก่อนจะสร้างพิพิธภัณฑ์ชาวเขาบ้านแม้วดอยปุย ในที่ดินของตนเอง รายได้จากการขายบัตรเข้าชม นอกเหนือจากเป็นค่าจ้างคนมาดูแลพิพิธภัณฑ์ เงินส่วนที่เหลือนำไปบริจาคช่วยเหลือทุนอาหารกลางวันเด็กนักเรียน และงานพัฒนาหมู่บ้าน

ภายในพิพิธภัณฑ์จัดแสดงเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันของชาวเขาหลายเผ่า เช่น แม้ว ม้ง มูเซอ อีก้อ ลีซอ เป็นต้น นอกจากนั้นภายในยังจำลองบ้านตัวอย่างของชาวม้งไว้ให้นักท่องเที่ยวได้ชม โดยมีการจัดวางอุปกรณ์ต่าง ๆ ไว้อย่างสมบูรณ์ในแบบฉบับของชาวม้ง จึงนับได้ว่าพิพิธภัณฑ์ม้งบนดอยปุยแห่งนี้ เป็นพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์วิทยาที่ได้จัดแสดงวิถีความเป็นอยู่ของชาวม้งได้อย่างครบถ้วนสมบูรณ์