แหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์การพัฒนาประเทศ ตั้งอยู่ในอาคารสุริยานุวัตร ริมคลองผดุงกรุงเกษม บ้านเดิมของมหาอำมาตย์เอกพระยาสุริยานุวัตร (เกิด บุนนาค) ผู้ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวเนื่องกับการพัฒนาประเทศไทยหลายประการ ปัจจุบันคือ ที่ทำการของสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ(สศช.)

ภายในพิพิธภัณฑ์ได้จัดทำเนื้อหาจัดแสดงนิทรรศการเป็น 7 โซน ดังนี้

1. แสงแรก : เมื่อสยามเริ่มปรับตัวเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจสมัยใหม่หลังสนธิสัญญาเบาว์ริง ขณะนั้นสยามยังขาดแคลนนักคิดด้านเศรษฐศาสตร์สมัยใหม่เพื่อรับมือกับเหตุการณ์เช่นนี้ 50 กว่าปีหลังจากนั้น สยามจึงมีตำราเศรษฐศาสตร์เล่มแรกโดยพระยาสุริยานุวัตร คือ “ทรัพยสาตร์” นั่นจึงเป็น “แสงแรก” ของการเศรษฐศาสตร์สมัยใหม่ของไทย

2. แสงกำเนิด : เมื่อการเศรษฐกิจโลกเปลี่ยนแปลงอีกครั้งหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ส่งผลให้ประเทศไทยจำเป็นต้องมีหน่วยงาน “หัวกะทิ” เพื่อการนี้ 2493 จึงเป็นปีที่ “แสงกำเนิด” ขึ้นเป็น สภาเศรษฐกิจแห่งชาติ ก่อนจะมาเป็น สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ในปัจจุบัน

3. แสงนำทาง : บทบาทสำคัญของสภาพัฒน์ฯ คือ วางรากฐานการพัฒนาประเทศ พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเพื่อปูพื้นฐานทางเศรษฐกิจและสังคม และออกแบบกระบวนทรรศน์ใหม่สำหรับอนาคตเพื่อเป็น “แสงนำทาง” ที่เหมาะสมที่สุดสำหรับประเทศ ที่ผ่านมาประเทศไทยได้ดำเนินตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติมาแล้ว 12 ฉบับ

4. แสงในโลกมืด : วิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยตลอดหลายทศวรรษที่ผ่านมา ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งสภาพัฒน์จนถึงปัจจุบัน สภาพัฒน์เข้าได้เข้าไปมีบทบาทในการร่วมแก้ไขสถานการณ์ในขณะนั้นให้ผ่านพ้นด้วยดี ด้วยการปรับแผนและกำหนดแนวทางการพัฒนาให้สอดคล้องกับสถานการณ์ ทำให้เห็นว่าทุกวิกฤตนั้นย่อมต้องอาศัย “แสงนำทาง” ฝ่าความมืดออกไปเสมอ

5. แสงจากฟ้า : 2540 นับเป็นปีที่หนักที่สุดครั้งหนึ่งของคนไทย เศรษฐกิจไทยตกลงไปในเหวที่มืดที่สุด คนทั้งโลกเรียกมันว่า “ต้มยำกุ้ง” เวลานั้นคนไทยได้อาศัย “แสงจากฟ้า” โดยน้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงใน พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เป็นแนวทางการดำรงอยู่ ประเทศไทยจึงค่อย ๆ กลับเข้าสู่แสงสว่างอีกครั้ง

6. แสงสู่อนาคต : เมื่อโลกเข้าสู่ยุคอุตสาหกรรมใหม่อย่างเต็มตัว การค้ารูปแบบเก่าจำนวนมากไม่สามารถไปต่อได้ ในขณะที่ธุรกิจรูปแบบใหม่ต่างโตวันโตคืน การเศรษฐกิจยุคใหม่จึงต้องการพิมพ์เขียวเป็น “แสงสู่อนาคต”  เพื่อการก้าวไปข้างหน้าอย่างมั่นคงและยั่งยืน

7. แสงแห่งปัญญา : ห้องค้นคว้าหนังสือ “เฉพาะทาง” เกี่ยวกับการเศรษฐกิจและสังคม แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับเต็ม และเรื่องอื่น ๆ ที่เกี่ยวเนื่อง เป็น “แสงแห่งปัญญา” สำหรับเติมเต็มความรู้ ความคิด ให้สามารถเท่าทันเศรษฐกิจและสังคมในทุกความเปลี่ยนแปลง